Bousard, of De menschlievende lootsman, tooneelspel in drie bedrijven. Amsterdam, A. van der Kroe, 1779.
€40,00
Toneelstuk over de heldhaftige loods Bousard die in 1777 voor de kust bij Dieppe tijdens een zware storm een aantal schipbreukelingen uit zee wist te redden. Van Panders (Alkmaar 1747 – Alkmaar 1809), van beroep zeefmaker, later ook ijkmeester der ellen en houtmaten in zijn woonplaats, had zich gebaseerd op een bericht in deel 44 van de ‘Maandelijkse Nederlandsche Mercurius’, dat hij bijna woordelijk in zijn tekst verwerkte. In een uitvoerige brief gaf Willem Bilderdijk in 1779 – door uitgever De Kroe om advies gevraagd – een positief oordeel over het stuk: de stijl “levendig en aandoenlijk” en de algemeene behandeling van het onderwerp “niet ongevallig, rijk en belangwekkend”. Enkele van Bilderdijks praktische adviezen, niet alle, werden door de auteur opgevolgd, waarna De Kroe het spel opnam in deel IV van zijn negendelige reeks ‘Het zedelyk tooneel, bevattende eenige der beste zedelyke tooneelspelen’. Worp noemt het een van de eerste Nederlandse toneelspelen in proza. Blijkens de signering en paginering is dit exemplaar een extract uit dat vierde deel. Van een tweede stuk van Van Panders, ‘De Vrijgeest’, liet Bilderdijk korte tijd later geen spaan heel. Hij noemde het onder andere een “gedrochtelijk stukje” dat “de beschaafdheid onzer eeuw op een verregaande wijze beledigt”. De Kroe zag er van af, maar in 1805 verscheen het toch, bij P.J. Uylenbroek, en onder een andere titel: De Snoodaard naar Beginzels’.
Op voorraad