Reineke de Vos mit dem Koker. Wultu vvetten der Werlde staat: So liss dit Boek, dat is gud rhat. Wolffenbüttel, Freytag, 1711.

Uitgave in het Neder- of platduits van het schitterende dierenepos, waarin Reynaert de vos koning Nobel (de leeuw), Ysegrim (de wolf), Bruun (de beer) en de andere dieren keer op keer de baas is, doordat hij hun ondeugden en zwakheden genadeloos weet uit te buiten. Aan het begin van de lange rij van bewerkingen en vertalingen staat ‘Van den vos Reynaerde’, het dertiende-eeuwse meesterwerk van de Zuid-Nederlandse dichter Willem, weliswaar een navolging van de Oudfranse ‘Roman de Renart’, “maar dan wel op soevereine wijze, die de voorbeeldtekst ruimschoots overklast” (Frits van Oostrom)._x000B_De verdere ontstaansgeschiedenis van ‘Reineke’ heel in het kort: een tweede, onbekende dichter bewerkte ‘Reynaert’ omstreeks 1400 en voegde een vervolg toe waardoor de omvang meer dan verdubbelde. Dit werk, dat tegenwoordig ‘Reynaerts historie’ wordt genoemd, werd weer een eeuw later door Heinric van Alcmaer bewerkt en met zo’n duizend versregels bekort (van deze uitgave uit 1487 zijn slechts enkele bladen bewaard gebleven), waarna deze tekst tenslotte, vertaald in Middelnederduitse verzen, in 1498 te Lübeck onder de titel ‘Reineke de Vos’ werd uitgegeven._x000B_De hier aangeboden uitgave uit 1711 is het werk van de Duitse geleerde Friedrich August Hackmann die in een Latijns commentaar “Henricus de Alcmar” als auteur aanwijst (tot dan toe ging de Duitser Nicolaus Baumann door voor de maker). Voor het eerst is in deze uitgave een omvangrijk gedicht (80 pagina’s) toegevoegd, getiteld ‘De Koker’. Het is een moraliserend dichtstuk, toegeschreven aan Hermann Bote, waarin honderden oude spreekwoorden en gezegden zijn verwerkt. Dit zijn de pijlen, geborgen in de koker van het gedicht. Dit beeld is terug te vinden in de titelplaat die Reintje laat zien, met pijl en pijlenkoker, voor de troon van koning Nobel. L3058